Reggae power - Hlaupagen Jamaíkabúa

Hvernig stendur á því að lítil og fátæk smáþjóð eins og Jamaíka fóstrar alla þessa yfirburða spretthlaupara? "Reggae power" sagði Shelly-Ann Fraser eftir að hún tók við gullinu fyrir sigurinn í 100 metra hlaupinu um daginn. 

Í samanlagri sögu Ólympíuleikanna eru verðlaun Jamaíkabúa að nálgast 50 og það í sjálfum höfðuðgreinum leikanna, spretthlaupunum, þar sem samkeppnin er einna mest.

Margir frægustu spretthlauparar í sögunni eru frá Jamaíka, svo sem Herb McKenley, George Rhoden, Don Quarrie, Merlene Ottey, Veronica Campbell-Brown og núna Usain Bolt og Shelly-Ann Fraser.  Auk þess eru frægir hlaupagikkir eins og Donovan Bailey sem keppti fyrir Kanada, Linford Christie sem keppti fyrir Bretland og Sanya Richards sem nú keppir fyrir Bandaríkin öll fædd á Jamaíka.

Nú hafa rannsóknir sýnt að Vestur Afríski kynstofninn á Jamaíka inniheldur mun meira af ACTN3 genabreytileikanum en aðrar þjóðir. Einstaklingar með þessi gen hafa mjög öfluga svokallaða fast-twitch vöðva sem gefur þeim meiri sprengikraft en þeim sem hafa öðruvísi vöðvabyggingu.  

Fólk af Vestur-Afrískum uppruna er reyndar almennt skapað til að hlaupa hratt. Langflestir bestu spretthlauparar heims síðustu áratugi eiga ættir að rekja þangað. Á hinn bóginn virðast síðan Austur-Afríkubúar t.d. Kenía- og Eþíópíumenn hafa álíka yfirburði í langhlaupum. Þeir hafa að sama skapi mjög lítið af ACTN3 genabreytileikanum.

Lítið fer fyrir innfæddum spretthlaupurum Vestur-Afríku í dag.  Líklega hafa þrælasalar á fyrri öldum haft auga fyrir því að velja hæfustu einstaklingana til að flytja á plantekrur Ameríku.  Ef til vill hefur það viljað þannig til að einstaklingar með sérstaklega góða eiginleika til hlaupa hafa verið fluttir til Jamaíka.  

En það er ekki nóg að hafa þessa náðargjöf að geta hlaupið hraðar en flestir aðrir.  Skólar á Jamaíka eru sniðnir til að velja og þjálfa efnilega spretthlaupara og margir af færustu þjálfurum heims starfa þar.  Þannig koma stöðugt nýir og nýir glæsilegir hlaupara frá þessu landi. 

Þriðja gullið hjá Bolt